هاوینگ فرایندی است که طی آن پاداش استخراج ارز دیجیتال کاهش پیدا می کند. این کاهش دلایل مختلفی می تواند داشته باشد و از طرف تیم توسعه دهنده ی آن ارز دیجیتال طراحی شده است. ارزهای دیجیتال معمولا فرایند هاوینگ را برای با ارزش نگه داشتن خود انجام می دهند و چون نمی توان این فرایند را در بلاک چین ارزها متوقف کرد بنابراین به صورت خودکار انجام می شوند و هیچ کاربری نمی تواند در آن نقشی داشته باشد.
هاوینگ در اصل واژه ای انگلیسی به شکل Halving است. این واژه معنی “نصف شدن” را می دهد. بنابراین در هر جایی که به کار رود می توان گفت یک فرایندی در جریان است که در آن چیزی به دو نیم تقسیم می شود.
اما هاوینگ در ارزهای دیجیتال مرتبط با استخراج ارز دیجیتال است. در فرایند استخراج ارز دیجیتال کاربران شبکه ی ارز دیجیتال با استفاده از ثبت اطلاعات در شبکه و تایید معاملات معتبر می توانند از شبکه پاداشی را به شکل همان ارز دیجیتال دریافت کنند.
برای مثال در فرایند استخراج بیت کوین شاهد این هستیم که افراد با استفاده از سیستم اثبات کار خود را به شبکه معرفی می کنند و با استفاده از دستگاه استخراج بیت کوین می توانند مسائلی که از طرف شبکه به آن ها داده شده را حل کنند. این کار با مصرف برق و انرژی همراه است و به همین دلیل شبکه برای حفظ انگیزه ی استخراج کنندگان به آن ها پاداش می دهد.
مقدار این پاداش چیزی است که در فرایند هاوینگ درباره ی آن بحث می کنیم. در ابتدای کار بیت کوین یعنی حدود سال 2010 مقدار پاداشی که شبکه ی بیت کوین به ازای استخراج هر بلوک اطلاعاتی به کاربران می داد برابر بود با 50 واحد بیت کوین! اگر با قیمت روز بیت کوین این مقدار را حساب کنیم یعنی چیزی حدود 50000 دلار به ازای هر بلوک به کاربران داده می شد. چهار سال بعد یعنی در حدود سال 2013 مقدار این پاداش نصف شد و به 25 واحد بیت کوین رسید. اما چرا این نصف شدن انجام می شود؟
در هر بازاری رابطه ی میان عرضه و تقاضا باید یک رابطه ی متعادل باشد. هر چه به سمت جلو پیش می رویم باید تعداد توکن هایی که از یک ارز دیجیتال تولید شده متناسب با جمعیتی باشد که می خواهند از این توکن ها استفاده کنند. برای این که راحت تر متوجه این موضوع شوید ارز دیجیتال را با ارز فیات مقایسه می کنم.
ارز فیات به ارزهایی گفته می شود که بدون پشتوانه اند و تنها چون کنترل دولتی دارند ارزش دارند. ارزهایی مانند دلار و ریال را ارز فیات می نامیم. این ارزها بدون توجه به بازار عرضه و تقاضا تولید می شوند. چون کنترل این ارزها به دست دولت افتاده هر چقدر که بخواهند از آن ها چاپ می کنند. به همین دلیل هم این اسکناس ها فقط یک سری رسید هستند بدون این که پشتوانه ای داشته باشند. پس به مرور زمان تعداد اسکناس هایی که در جهان از این ارزها وجود دارد افزایش می یابد که نتیجه ی آن کاهش ارزش آن هاست.
در ارزهای دیجیتال اما چنین مسئله ای را به خاطر حضور فرایند هاوینگ نداریم. به مرور زمان میزان عرضه ی توکن های ارز دیجیتال رو به کاهش می گذارد. به همین دلیل ممکن است فرایند استخراج ارزی مانند بیت کوین تا سال 2140 طول بکشد. این باعث میشود این ارز به صورت محدود تولید شود و حضور خود را به مرور زمان در بازار اثبات کند. نتیجه ی آن باارزش ماندن همیشگی آن است.
حالا می توانید راحت تر فرایند استخراج ارزهای دیجیتال را بدون هاوینگ در نظر بگیرید. اگر هاوینگ نبود از سال 2009 تا الان برای هر بلوک 50 واحد بیت کوین صادر می شد. این میزان تعداد توکن های بازار را زیاد می کرد و عرضه را در برابر تقاضا افزایش می داد. در این صورت شاهد بودیم که ارزش بیت کوین به عنوان ارزی که هیچ حمایت دولتی ای هم ندارد روز به روز کاهش پیدا می کند.
با توجه به حضور 5000 ارز دیجیتال در بازار ارزها می توان گفت هاوینگ در بسیاری از ارزهای دیجیتال وجود ندارد و استفاده از این واژه برای بعضی ارزهای دیجیتال بی معنی است. برای مثال ارزی مانند اتریوم با وجود شهرت فراوانی که دارد فرایند هالوینگ را به صورتی که بیت کوین انجام می دهد ندارد. این یکی از موراد مهم در تفاوت بیت کوین و اتریوم است.
در بیت کویین می توان دید که هر چهار سال یک بار مقدار پاداش نصف می شود و علاوه بر این کاملا مشخص است که در نهایت 21 میلیون واحد از توکن های بیت کوین در دنیا وجود خواهد داشت. اما در اتریوم علاوه بر این که هاوینگ آن واقعا “نصف شدن” نیست، می توان گفت که هیچ محدودیتی در تولید اتر (توکن های اتریوم) وجود ندارد و می تواند سال ها تولید شود. کاهشی که در عرضه ی اتر به وجود می آید اتفاقی است و اگر کاهشی باشد کمتر از نصف خواهد بود.
با توجه به این که بیت کوین را می توان به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال معرفی کرد و به عنوان اولین رتبه در لیست ارزهای دیجیتال برتر قرار دارد فرایند هاوینگ آن را به طور تخصصی تر بررسی می کنیم.
همانطور که تا به حال اشاره شد هاوینگ بیت کوین هر چهار سال یک بار اتفاق می افتد. این نصف شدن در مقدار پاداش استخراج تاثیر عمیقی روی قیمت بیت کوین و همچنین فرایند های استخراجی دارد. به طوری که سرمایه گذاران بیت کوین همیشه باید زمان دقیق هاوبنگ بیت کوین را پیگیری کنند. هر چند پوشش خبری درباره ی این فرایند همه جا زیاد است و کاربران خود به خود متوجه آن می شوند.
در اوایل سال 2009 با شروع به کار بیت کوین میرزان پاداش برای استخراج هر بلوک 50 واحد بود. چهار سال بعد یعنی اواخر سال 2012 این مقدار نصف شد و به 25 واحد بیت کوین رسید. چهار سال بعد در سال 2016 این پاداش به 12.5 واحد کاهش یافت. می بینید که در این فرایند هاوینگ شاهد ایجاد تغییرات اساسی در عرضه و تقاضا هستیم.
زمان آخرین هاوینگ در ماه می سال 2020 بود. می توان گفت این هاوینگ تغییرات عجیبی را در بیت کوین ایجاد کرد. در ابتدا سرمایه گذاران بیت کوین با یک کاهش شدید و افت قیمت بیت کوین مواجه شدند و به همین دلیل عده ی زیادی بیت کوین های خود را فروختند تا بیش از این متحمل ضرر نشوند. اما سهام داران با تجربه تر صبر کردن و تا زمانی که این مقاله را می نویسم یعنی ماه آگوست 2020 قیمت بیت کوین به 11400 دلا رسید و این نشان می دهد که حدود 30 درصد بازدهی از زمان افت قیمت بیت کوین را داشته ایم!
مشخصا زمان دقیق هاوینگ بعدی بیت کوین را نمی توان گفت. چون این فرایند به این بستگی دارد که تا آن زمان میزان استخراج بیت کوین به چه صورت پیش بود. ممکن است تا آن زمان استخراج کنندگان بیت کوین تعدادشان زیاد شود و استخراج بیت کوین با افزایش مواجه شود. در این صورت هاوینگ بیت کوین کمی زود تر فرا خواهد رسید. اما چیزی که شخص است این است که این هاوینگ نهایتا در 2024 اتفاق خواهد افتاد.
ممکن است برای شما سوال پیش بیاید که چطور ممکن است میزان استخراج بر روی زمان فرایند هاوینگ تاثیر گذار باشد؟ در جواب این سوال باید بگویم چیزی که ما به عنوان چهار سال برای هاوینگ در نظر می گیریم در واقع ثبت 210000 بلوک اطلاعاتی در بلاک چین است.
مسلما هر چقدر تعداد تراکنش ها در این زمان بیشتر شود ثبت اطلاعات هم سرعت بیشتری پیدا می کند و فرایند هاوینگ زودتر به انجام می رسد. البته این نکته را هم باید در نظر داشت که ثبت هر بلوک اطلاعاتی در بلاک چین بیت کوین دقیقا 10 دقیقه زمان می برد و نمی توان این زمان را تغییر داد. به همین دلیل است که زمان فرایند هاوینگ قابل تخمین زدن است و حدود چهار سال طول می کشد.
اما می رسیم به سال 2140 که در ان استخراج بیت کوین به اتمام می رسد. فرض کنید استخراج طلا یکباره به اتمام برسد و اعلام کنند دیگر هیچ طلایی در زمین برای استخراج وجود ندارد. در این صورت می توانید حدس بزنید که قیمت طلا به صورت ناگهانی یک جهش بزرگ را از خود نشان خواهد داد. بیت کوین و طلا هم موارد مشابه زیادی دارند.
بنابراین وقتی فرایند استخراج بیت کوین هم به پایان برسد می توان گفت با یک جهش بسیار بزرگ در قیمت بیت کوین مواجه خواهیم شد.
فرایند هاوینگ باعث می شود که ارزش ارز دیجیتالی مانند بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری که هاوینگ دارد در طول زمان حفظ شود و کاهش پیدا نکند. می توان گفت در هر ارز دیجیتال زمانی که طول می کشد تا فرایند هاوینگ اتفاق بیفتد تفاوت دارد. مثلا در ارزی مانند بیت کوین این زمان هر 4 سال یکبار اتفاق می افتد اما در ارز دیگری ممکن است این زمان هر سال باشد. این موضوع بستگی به این دارد که سرعت ثبت تراکنش ها و ایجاد بلوک جدید چقدر باشد. هر چه سرعت بیشتر باشد زود تر به 210000 واحد می رسیم و می توان فراند هاوینگ را مشاهده کرد.