اگرتا کنون از کاربران ارز دیجیتال نبوده اید و می خوهید هم اکنون به کاربران این ارزها بپیوندید باید از صبر و حوصله ی زیادی برخوردار باشید. به این دلیل که ارز های دیجیتال مخصوصا بیت کوین با نوسانات روزانه ی بسیار زیادی رو به رو هستند. بارها گفته ایم که در ارزهای فیات مانند دلار، یک افت قیمت 10 درصدی در سطح بین المللی می تواند باعث تحول کل اقتصاد یک کشور بشود. اما همین درصد نوسان در یک روز یک ارز دیجیتال ممکن است عادی به نظر برسد. این مسئله باعث می شود کاربران بیت کوین مدام پیگیر نوسانات قیمت بیت کوین باشند.
در مقاله ی بیت کوین به این موضع پرداختیم که ارزهایی که چاپ آن ها به دست دولت هاست، مانند ریال، دلار و یورو، روز به روز از ارزش کمتری برخوردار می شوند. به این دلیل که دولت ها برای پرداخت معوقات خود و بدهکاری خود به کارکنان بخش های مختلف دولتی بدون هیچ پشتوانه ای اقدام به چاپ این پول ها می کنند. اما چه چیز جدیدی اتفاق افتاده که به این نوع چاپ پول می گوییم بدون پشتوانه؟
در گذشته دولت ها وظیفه داشتند به ازای هر مقدار ارزی که به چاپ می رسانند همان مقدار طلا در بانک مرکزی کشور ذخیره کنند. این پشتوانه به دلیل با ارزش بودن همان طلاها بود. در واقع طلاهایی که در بانک مرکزی نگهداری می شد به این ارزها ارزش می داد. اما بعد از گذشت سالهای سال دیگر دولت ها پایبند به این مقررات نبودند.
بسیاری از دولت ها از خدمات کارکنان خود استفاده کرده بودند و بدون هیچگونه پیش بینی برای پشتوانه ی پولی که به این کارمندان می پردازند به طور سرسام آوری پول چاپ می کردند. البته دولت های زیادی بودند که جز این کار چاره ای دیگری نداشتند. بدهی هایی که طی سالها جمع شده بود اگر پرداخت نمی شدند باعث نارضایتی مردم و کارمندان می شد. از طرفی این موضوع ممکن بود به ورشکستگی اقتصادی یک دولت بینجامد. بنابراین تنها راه برای فرار از این مشکلات چاپ اسکناس بود.
هر دولتی با چاپ اسکناس های بدون پشتوانه می تواند آسیب های بسیار زیادی به اقتصاد کشور خودش وارد کند. به این دلیل که این اسکناس ها با چاپ شدن روز به روز بی ارزش می شوند. به دنبال این بی ارزش شدن تورم ایجاد می شود و افزایش سطح قیمت ها در سطح آن جامعه را شاهد هستیم. چیزی که هم اکنون در ایران ما مشهود است، محصول سال ها چاپ اسکناس بدون پشتوانه است.
اما بر می گردیم به نوسانات قیمت بیت کوین. این ارز باید پشتوانه ای داشته باشد تا بتواند از افت هایی که برای دیگر ارزها به وجود می آید جلوگیری کند. این پشتوانه اعتماد کاربران است. اما چطور اعتماد کاربران می تواند به یک ارز ارزش ببخشد؟
همانطور که می دانید سالها پیش مردم با مشکلاتی در مبادله های کالا به کالا برخوردند که باعث شد در هر منطقه کالایی را به عنوان نوعی ارز در نظر بگیرند و تمام مبادلات خود را بر اساس آن تنظیم کنند. این موضوع تا زمانی ادامه یافت که مردم به صورت قبیله ای زندگی می کردند و می توانستند همه ی نیاز های خود را تامین کنند. اما اگر کسی می خواست چیزی را از یک منطقه ی دیگر خریداری کند به این دلیل که فروشنده ارز مورد استفاده ی او را قبول نداشت معامله ای انجام نمی شد.
این موضوع باعث شد مردم به دنبال ارزی باشند که بتواند معاملات و مبادلات را بصورت برون مرزی و بدون بستگی داشتن به مکان انجام دهد. بعد از مدتی افراد زیادی از طلا برای این کار استفاده می کردند. خب حالا به جواب سوالمان می رسیم!
طلا یک ارز با ارزش است به این دلیل که کمیاب است. این کمیاب بودن دو موضوع دیگر را در پی دارد. اول اینکه استخراج آن کار سختی است و منابع محدودی دارد. دوم اینکه به دلیل همین کمیاب بودن اعتماد مردم به آن به عنوان یک جنس با ارزش بسیار زیاد است. بیت کوین هم همین ویژگی را حفظ کرده است البته به مرور زمان. چیزی که باعث نوسانات قیمت بیت کوین می شود ترکیبی از نوسان میزان استخراج و میزان اعتماد کاربران است.
همانطور که می دانید فقط 21 میلیون واحد از بیت کوین در جهان وجود خواهد داشت و به هیچ عنوان این تعداد افزوده نمی شود. علاوه بر این روز به روز فرایند استخراج بیت کوین سخت تر می شود. بنابراین ویژگی های طلا را در خود دارد. اول اینکه منابع آن محدود است. دوم اینکه استخراج آن با توجه به محدود تر شدن منابع بصورت روز به روز سخت تر می شود. به همین دلیل کاربران به بیت کوین “اعتماد” کرده اند و این ارز دیجیتال تبدیل به ارزی با ارزش بالا شده است.
نوسانات قیمت بیت کوین مانند نوسانات قیمت طلا با توجه به عوامل مختلفی ایجاد می شود. نوسانات در بازار های ارزی توسط شاخص نوسانات بازار CBOE Vix سنجیده می شود. اخیرا در آن یک شاخص نوسانات قیمت بیت کوین نیز موجود است. این شرکت قصد دارد نوسانات قیمت بیت کوین و همچنین ارزهای دیجیتال پیشرو را به طور دقیقی ردیابی کند. این اطلاعات در اختیار کاربران هم قرار می گیرد و می توانند با استفاده از آن به خرید و فروش ارزهای خود بپردازند.
نوسانات قیمت بیت کوین به طور قوی در گذشته حاکم بوده است. به طوریکه به هیچ عنوان نمی شد قیمت آن را حدس زد. به طورکلی زمانی بود که ارزش بیت کوین 100 دلار بود و باز هم عده ی زیادی از مردم ساست های آن را نمی پذیرفتند و حاضر به خرید آن نبودند. اما با گذر زمان قیمت بیت کوین از 100 دلار به نزدیک 10000 دلار هم رسید و افرادی که خرید آن را قبول نکردند در حقیقت از سرمایه ی بسیار زیادی محروم ماندند.
همچنین در روزهای اخیر شاهد این هستیم که قیمت بیت کوین از بی ثباتی زیادی برخوردار است و نمی توان نوسانات قیمت بیت کوین را پیش بینی کرد. افتی که طی هفته های اخیر در بیت کوین ایجاد شد منجر به یک تلاطم در این بازار شد. باعث شد تعداد زیادی از کاربران بیت کوین های خود را بفروشند و از بازار ارزهای دیجیتال خارج شوند. عده ای هم همچنان با صبر و حوصله منتظر هستند تا ببینند چه اتفاقی در نوسانات قیمت بیت کوین خواهد افتاد. در ادامه به دلایل این نوسانات می پردازیم.
اخبار بد از این جهت روی نوسانات قیمت بیت کوین تاثیر گذارند که باعث تغییر اعتماد کاربران می شوند. این اخبار بد معمولا درباره ی ضربه هایی است که دولت ها مدتهاست در پی زدن آن به بیت کوین هستند. همانطور که می دانید ارزهایی مانند بیت کوین واسطه های بسیاری مانند بانک های دولت را از میان حذف کرد. امروزه دیگر مردم زیادی هستند که برای نقل وانتقالات خود از ارزهای دیجیتال استفاده می کنند و کارمزدی را به بانک های دولتی پرداخت نمی کنند.
علاوه بر این مقدار بسیار زیادی از سرمایه هایی که مردم دارند در این ارزها مانند بیت کوین ذخیره شده است و به نوعی از دسترس دولت خارج شده. این نامترکز بودن موجب شده بخشی از اقتصاد کشور از دست دولت ها خارج شود و به این فکر بیفتند که بیت کوین را حذف کنند. شاید مهمترین دلیل اینکه خالق بیت کوین یعنی ساتوشی ناکاموتو هویت خود را مخفی نگه داشته است همین تلاش دولت برای حذف او و اختراع اوست.
در هر صورت هر بار که دولت ها اخباری را مبنی بر غیرقانونی کردن معاملات بیت کوین و یا حذف گره های آن از شبکه اعلام می کنند نوعی ناآرامی بین کاربران ایجاد می شود. این ناآرامی ها باعث می شود تعدادی از کاربران سرمایه ی خود را از بیت کوین خارج کنند و تعداد تراکش ها در این پلتفرم کاهش پیدا کند. این ترس ها در سرمایه گذاران و کاهش اعتماد می تواند منجر به کاهش قیمت بیت کوین شود.
بسیاری معتقدند بیت کوین و به طور جامع تر ارزهای دیجیتال پول خلافکاران است. در سالهای گذشته خبرهایی مبنی بر انواع استفاده های غیر قانونی از بیت کوین برای تراکنش ها و به نوعی پولشویی در این شبکه منتظر شده است. این نوع استفاده ها باعث می شود دامن برخی بیت کوین ها لکه دار بشوند و در خرید و فروش ها دیگر نتوانند استفاده شوند.
این نوع لکه دار شدن بیت کوین ها با ترس از اینکه مقامات قضایی به وسیله ی پیگیری ها تعدادی از سرمایه داران را در این زمینه مقصر بداند مجددا بر اعتماد کاربران و منتشر شدن این اخبار تاثیر بگذارد و نوسانات قیمت بیت کوین را افزایش دهد. با این حال دوستداران بیت کوین وتوسعه دهندگان آن بعد از این استفاده ها با آگاه کردن کاربران از نوع قوانین موجود در این شبکه قیمت ها را به حالت عادی باز گرداندند.
این موضوع به همان شباهت بیت کوین به طلا بازمی گردد و البته در نوسانات قیمت بیت کوین باعث افزایش قیمت آن می شود. در فرایند استخراج بیت کوین با توجه به افزایش حجم اطلاعات ثبت شده در بلاک چین سختی استخراج روز به روز بیشتر می شود. می توان اینگونه تصور کرد که یکی از دلایل اصلی نوسانات قیمت بیت کوین همین سختی استخراج بوده است.
در سالهایی که بیت کوین هنوز شناخته شده نبود برای ثبت هر بلوک بیت کوین 50 واحد بیت کوین پاداش داده می شد! این مقدار در حال حاضر 6.25 واحد است. در آن زمان که استخراج کنندگان پاداش های 50 واحدی می گرفتند شاید عده ی زیادی هنوز اسم بیت کوین را هم نشنیده بودند. در آن زمان ارزش بیت کوین به زور به 50 دلار می رسید. اما اکنون که فرایند استخراج پاداش کمتری دارد و نیاز به دستگاه های قدرتمندتری هم هست، قیمت بیت کوین به مرز 10 هزار دلاررسیده است. این موضوع شباهت زیادی به نوسانات و ارزش قیمت طلا دارد.
یکی از دلایلی که هنوز هم باعث می شود عده ی زیادی از مردم سرمایه های خود را مشغول این ارز نکنند عدم قطعیت در مورد ارزش آینده ی بیت کوین است. نوسانات قیمت بینت کوین گاهی از این ناشی می شود که کسی نیست که سرمایه گذاران را مجاب کند که افزایش قیمت بیت کوین همچنان ادامه خواهد داشت و به چند برابر فعلی خواهد رسید.
هر چند با توجه به استفاده هایی که می توان از بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال کرد نشان دهنده ی این است که می تواند با توجه به افزایش روز به روز مبادلات اینترنتی و معاملاتی که بدون دخالت بانک ها صورت می گیرد، در آینده ارزش زیادی خواهد داشت. اما همین نوسانات قیمت بیت کوین به سرمایه گذاران اجازه نمی دهد با دیدگاهی بازتر به این موضوع نگاه کنند.
همانطور که گفته شد کاربران بیت کوین مدام نوسانات قیمت بیت کوین را چک می کنند. اگر سرمایه گذاری از یک افت قیمت شدید مطلع شود و بخواهد سرمایه خود را بفروشد و به نوعی آن را تبدیل به پول نقد کند ممکن است این فرایند مدتی طول بکشد. در این مدت ممکن است همچنان سیر نزولی بیت کوین جریان داشته باشد و تا وقتی که بیت کوین هایش به فروش برسد متحمل ضرر های زیادی خواهد شد.
البته این موضوع برای رقم های پایین سرمایه گذاری اتفاق نمی افتد. به این دلیل که افرادی که سرمایه های زیر یک میلیون دلار دارند به سرعت می توانند تراکنش های خود را بدون محدودیت پیگیری کنند و به انجام برسانند. بدون اینکه درگیر روند نزولی بیت کوین شوند. اما افرادی که بالای ده میلیون دلار در کیف پول دیجیتال خود دارند برای خارج کردن سرمایه ی خود محدودیت هایی دارند. این محدودیت ها شامل حداکثر مقداری از بیت کوین است که طی 24 ساعت می تواند توسط این سرمایه دار به فروش برسد.
برای مثال در سیستم نقل و انتقالات بانکی کشور ما هر فرد می تواند در یک 24 ساعت مشخص فقط 200 هزارتومان وجه نقد را از دستگاه خودپرداز برداشت کند. در بیت کوین هم افرادی که سرمایه های میلیون دلاری دارند در یک 24 ساعت فقط می توانند مقداری را به فروش برسانند. اگر نوسانات قیمت بیت کوین بصورت شدید ادامه پیدا کند و افت آن بیش از حد باشد، سرمایه گذاران کلان از این ناحیه به شدت آسیب می بینند. اما اگر هنوز سرمایه های چند میلیون دلاری ندارید لزومی ندارد نگران نوسانات قیمت بیت کوین از این جهت باشید!
گاهی خبر هایی مبنی بر دزدیده شدن مقداری از توکن های یک ارز دیجیتال توسط یک هکر منتظر می شود. این خبر ها تا کنون در مورد بیت کوین حقیقت نداشته. به این دلیل که طراحی این شبکه به قدر کافی امن و معتبر هست که بتواند از پس حملات سایبری بر بیاید. اما در هر صورت این هم موضوعی است که گاها می تواند بر اعتماد کاربران تاثیر بگذارد. اگر فردی حتی بخواهد فقط بخشی از سرمایه ی آزاد خود را در جایی مانند بیت کوین سرمایه گذاری کن ترجیح می دهد که مکانی امن را انتخاب کند تا اینکه با یک انتخاب نا امن سرمایه ی خود را به باد بدهد.
بارها اتفاق افتاده است که افرادی با استفاده های غلط از کیف پول دیجیتال خود و یا بازگو کردن کلید های عمومی و خصوصی خود برای دیگران تمام دارایی خود را از دست داده اند و در شبکه های مجازی و سایت های مختلف اقدام به منتشر کردن این خبر کرده اد. این افراد غالبا پلتفرم بیت کوین را مقصر اصلی این مسئله می دانند اما افراد و کاربرانی که از کارایی ارزهای دیجیتال آگاه باشند متوجه می شوند که این نوع از دست رفتن سرمایه مربوط به نحوه ی نگهداری سرمایه دار بوده و هیچ خللی از طرف بیت کوین وجود ندارد.
توسعه دهندگان بیت کوین به طور کامل از امنیت این شبکه اطمینان دارند و با توجه به کدگذاری هایی که روی این پلتفرم صورت گرفته است می توان این ادعای امنیت را مورد تایید دانست.
شاید این تیتر یک مقدار عجیب به نظر برسد. اما واقعیت این است که نوسانات قیمت بیت کوین باعث نوسانات قیمت بیت کوین با یک روند افزایشی می شود!
در واقع این فرایند یک سیکل یا چرخه ی معیوب را ایجاد می کند. بر اثر نوسانات قیمت بیت کوین، اعتماد برخی از کاربران به شبکه از بین می رود. این موضوع هم باعث کاهش سرمایه گذاری روی بیت کوین می شود و هم باعث کاهش تراکنش های بیت کوین می شود. بنابراین قیمت بیت کوین بیشتر از پیش کاهش می یابد. بنابراین این سیکل معیوب همیشه وجو دارد و نوسانات قیمت بیت کوین بیشتر و بیشتر می شود.
ایران هم کشوری در حال توسعه است. هر چند شاهد ایجاد فاجعه ای بزرگ در اقتصاد ایران هستیم اما تورم هایی که در کشورهایی مثل ایران و آرژانتین به وجود می آید فرصت خوبی برای سرمایه گذاران این کشور هاست تا بتوانند با استفاده از سرمایه گذاری در این ارزها سرمایه های خود را حفظ کنند و از آزاد ماندن و بی ارزش شدن آنها جلوگیری کنند.
بنابراین بخش مهمی از سرمایه های در حال حاضر بیت کوین از کاربران این کشور ها تامین می شود. این سرمایه گذاری به نوبه ی خود باعث می شود قیمت بیت کوین افزایش یابد و بخشی از نوسان قیمت بیت کوین را ایجاد کند.
شاید در کشور ما هنوز به طور کامل به قوانین مالیاتی در مورد بیت کوین پرداخته نشده است. اما در برخی کشور ها بیت کوین به عنوان یک دارایی کامل شناخته می شود و افرادی که در زمینه ی بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری سرمایه گذاری می کنند باید به دولت مالیات بدهند. این موضوع برخلاف مورد قبلی یعنی افزایش سرمایه گذاری کاربران در کشور های در حال توسعه بود، موجب می شود بسیاری از سرمایه گذاران برای فرار از مالیات دادن دست به سرمایه گذاری در این مسیر نزنند.
خب این هم یکی دیگر از دلایلی است که به نوعی ارتباطات کاربران بیت کوینی در برخی کشور ها را کم می کند و باعث بخشی از نوسانات قیمت بیت کوین می شود. شاید برای یک سرمایه گذار کوچک در این کشور ها مالیات زیادی مساله ی مهمی نباشد اما سرمایه گذاران کلان نمی خواهند بخش مهمی از سرمایه ی خود را مشغول مالیات دادن به دویت بکنند در حالیکه نمی توانند از آینده ی آن و همچنین نوسانات قیمت بیت کوین مطمئن باشند.
با توجه به اینکه بیت کوین در ابتدای کار خود توانست کارایی ارزهای دیجیتال را به همه ثابت کند، افراد زیادی دست به ایجاد ارزهای جدید زدند. آنها با توجه به ویژگی های پایه ای که در وایت پیپر بیت کوین بود توانستند سیستم های جدید ارزی را تدوین کنند که علاوه بر داشتن ویژگی های بیت کوین برای انجام نقل وانتقالات، بتوانند در زمینه های جدیدتری فعالیت کنند.
ارزهایی مانند ریپل، اتریوم و بیت کوین کش توانستند به سرعت رشد کنند و در رقابت شدیدی با بیت کوین بودند. بسیاری از کاربران با توجه به کارامدی ارزهای جدیدی که وارد بازار می شود سرمایه گذاری در آنها را شروع می کنند. گاهی ممکن است یک ارز ایجاد شود که برای یک سری افراد خاص با شغل های خاص ویژگی های توسعه ی یافته ی بیشتری را ارائه کند.
برای مثال برای کسی که سرمایه گذاری های کوچکی می خواهد انجام دهد و در طول روز تعداد زیادی معاملات چند دلاری انجام می دهد، شاید بیت کوین گزینه ی مناسبی به نظر نرسد و استفاده از دوج کوین راهکار مناسب تری به نظر برسد. به هر حال ظهور رقبای جدید همیشه کار را برای پیشکسوتانی مانند بیت کوین سخت می کند و بر نوسانات قیمت بیت کوین تاثیر می گذارد. می توان گفت بخش مهمی از نوسانات قیمت بیت کوین به دلیل ظهور همین رقبای جدید بوده است.
هرچند هیچکس نمی تواند راجع به آینده ی بیت کوین نظر قطعی بدهد. اما می توان حدس زد که نوسانات قیمت بیت کوین همچنان ادامه خواهد داشت و حتی شاید بیش از پیش شود. با توجه به کاربردی که این ارز در زمینه ی مبادلات اینترنتی دارد می توان گفت که نوسانات قیمت بیت کوین به نوعی نشان از جای گیر شدن آن در ذهن همه ی کاربران است.
اگر روزی برسد که بیت کوین یک عملکرد ثابت و بدون مشکل را از خود ارائه بدهد تا تمام مشکلاتی که کم یا زیاد برای آن پیش بینی شده است برطرف شود. می توانیم نوسانات قیمت بیت کوین را کنترل کنیم یا آن را به حداقل برسانیم. اگر از طرفداران این ارز هستید باید در برابر نوسانات قیمت بیت کوین مقاومت بالایی داشته باشید!