دیفای (Defi) چیست؟ + 3 مزیت این شبکه
احتمالا درباره ی ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین شنیده اید. می دانید که این ارزها ویژگی های خاص و متفاوتی نسبت به ارزهایی مانند دلار دارند که به همین دلیل در حال حاضر به صورت برجسته ای در حال گردش بین مردم و کاربران مختلف هستند. در این مقاله به یکی از مفاهیم اصلی در مورد ارز دیجیتال یعنی دیفای می پردازیم.
تعریف دیفای (Defi)
در ابتدا باید به لغت دیفای توجه لازم را داشته باشیم. دیفای در واقع از سر واژه های عبارت Decentralized finance گرفته شده است. این عبارت به معنای امور مالی غیر متمرکز یا امور اقتصادی غیر متمرکز است. حالا با دو بخش جدید در این واژه آشنا دیم. امور مالی و اقتصادی که مشخص است. اما منظور از غیر متمرکز بودن چیست؟
ارزهایی مانند دلار، یورو ، ریال، وون و… همگی توسط دولت ها تولید می شوند و به گردش در می آیند. بنابراین این ارزها تحت تمرکز عده ای خاص از افراد سیاسی قرار دارند. بسته به این که افراد صدر این دولت ها چه تصمیمی برای این ارزها می گیرند، میزان عرضه ی این ارزها تغییر می کند و به این شکل قیمت این ارزها در بازار های جهانی به صورت مداوم در حال تغییر است. ضمن این که ارزها بازیچه های سیاسی می شوند و به دلیل جدایی ها مردم بسیاری نمی توانند ارتباط اقتصادی خود را با سایر کشور ها حفظ کنند.
حالا دیفای برای حل این مشکل آمده است و می خواهد این تمرکز دولتی را به سیستم اقتصادی از بین ببرد. به همین دلیل دیفای سیستمی را طراحی کرده است که بتوان به وسیله ی آن امور مالی را بدون این که لازم باشد از واسطه ای (چه گروه های مالی و چه دولت) استفاده کنیم به پایان برسانیم. اما این پروژه را نباید به عنوان یک پروژه ی واحد نگاه کرد. بلکه دیفای تشکیل شده از صد ها برنامه ی غیرمتمرکز است که هر کدام از آن ها بخشی از امور مالی مختلف را انجام می دهند.
دو مفهوم دیگر دیفای که باید با آن ها آشنا باشید هم عبارتند از متن باز بودن و استفاده از بلاک چین. متن باز بودن یک پروژه به این معنا است که همه ی کاربران آن می توانند راهکارهایی را ارائه بدهند که این برنامه بهبود یابد و روز به روز بتوان پیشرفت آن را مشاهده کرد.
همانطور که می دانید برنامه ها اصولا به زبان های برنامه نویسی مختلف نوشته می شوند و ممکن است که در میان این کد ها یک سری مشکلات وجود داشته باشد که کارایی شبکه را کمتر کرده باشد. متن باز بودن یک برنامه به همه ی کاربران اجازه می دهد که این کد ها را تغییر دهند. اگر این تغییر در جهت بهبود برنامه غیر متمرکز باشد مسلما کاربران به آن رأی مثبت می دهند و این کد نویسی ها Accept یا پذیرفته و ثبت می شود. البته اگر این کدنویسی ها کاربردی نباشد هم مسلما حذف می شوند و کاربران با آن موافقت نخواهند کرد.
اما بلاک چین! بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده است که می توان از آن برای ثبت اطلاعات مالی استفاده کرد. گرچه امروزه از آن برای ثبت اطلاعات دیگر هم استفاده می کنند. اما باید توجه داشت که بیشترین استفاده از آن در حوزه ی ارزهای دیجیتالی است. با استفاده از آن تراکنش ها به صورت بسیار منظم و دقیق در مجموعه های حجمی مشخص ذخیره می شوند.
مزایای دیفای
1-امنیت:
سال هاست که مردم فکر می کنند در بانک ها می توانند امنیت بسیار زیادی را برای دارایی های خود تامین کنند. اما دو نکته وجود دارد که باعث می شود این اعتماد کم کم از بین برود. اولین نکته مربوط به این است که پولشویی هایی که صورت گرفته است نشان می دهد بانک ها و صاحبان اصلی آن ها کاملا در آن دخیل بوده اند و با این که از این اتفاق غیر قانونی خبردار شده اند اما هیچ گزارشی را منتشر نکرده اند. بنابراین ممکن است دارایی های شما در بانک ها به عنوان یک پوشش برای پولشویی ها استفاده شود.
از لحاظ امنیت اقتصادی هم در بعضی از کشور ها مانند ایران خودمان با توجه به این که تورم سالانه بسیار زیاد است قرار دادن دارایی های آزاد در بانک ها چیزی جز کم اررزش کردن این دارایی ها نخواهد بود. افراد بسیار زیادی سرمایه های خود را به این روش از دست داده اند. این نشان می دهد که بانک ها روند قابل قبلوی را برای محافظت از ارزش دارایی مردم در پیش ندارند. همه ی این ها به نفع دولت و بانک هایی است که سرمایه های بزرگ مردم را در چنگ دارند و می توانند در بخش های بزرگ سرمایه گذاری کنند و ارزش دارایی های خود را بالا ببرند.
در دیفای امنیت شما از لحاظ ارزش مالی مشخص شده است. سیستم ثبت اطلاعاتی بلاک چین همه چیز را به طور دقیقی ثبت می کند و این باعث می شود که از وقوع بسیاری جرم ها در دیفای جلوگیری شود. با توجه به این که بخش مهمی از خرید ها از دیفای به شکل دلار و این ارزهای جهانی است، تورم هم نمی تواند تاثیری روی آن ها داشته باشد.
2-سرعت:
گفتیم دیفای در حال حذف واسطه ها است. یکی از اتفاقاتی که در استفاده از واسطه ها می افتد کاهش سرعت انجام معاملات و مبادلات است. در صورتی که دیفای به دلیل این که هیچ واسطه ای ندارد سرعت بسیار بالایی دارد. پس می توانید معاملات خود را در بستر اینترنت و بدون این که نیاز باشد از خانه خارج شوید، در هر ساعتی از شبانه روز به انجام برسانید.
3-عدم نیاز به اعتماد:
یکی از دلایلی که شما از واسه ها استفاده می کنید این است که می توانند اعتماد دو طرف را جلب کنند و به عنوان یک کلید واسط معامله را به پایان برسانند. البته باز هم در این حالت باید هم به واسطه اعتماد داشته باشید و هم به فردی که قرار است با او معامله را انجام دهید.
در دیفای اصلا مهم نیست که به فرد مقابل خود اعتماد داشته باشید یا نه! اصولا ممکن است که حتی نام فرد مقابل خود را هم نشناسید و با او معامله ای کاملا سالم را انجام دهید. این موضوع با توجه به این اتفاق می افتد که قرارداد هایی که در دیفای تنظیم می شود به شکل کد نویسی های غیر قابل تغییر است. معامله فقط در صورتی کامل می شود و به پایان می رسد که همه ی قوانینی که به شکل کدنویسی در بلاک چین قرار داده شده اند اجرا شوند.
معایب دیفای
شاید بتوان عیب های دیفای را مرتبط با ویژگی هایی دانست که اصلا به خاطر آن ها به وجود آمده است! به عنوان مثال این که معاملات در دیفای توسط قرارداد هوشمند اداره می شوند می توان این امکان را فراهم کند که بدون اعتماد کردن به فرد دیگر معامله را انجام دهید. از طرفی همین قرارداد هوشمند باعث می شود که شما به هیچ عنوان نتوانید تراکنشی که انجام شده را برگشت دهید یا از آن منصرف شوید.
بنابراین معایب دیفای همگی مربوط می شوند به استفاده های کاربری نادرست. در استفاده از این شبکه باید تمام تلاش خود را بکنید که در تراکنش ها و معاملات آدرس ها را درست وارد کنید. علاوه بر این ها از لحاظ امنیتی تمام تلاش شما باید بر این باشد که رمز عبور ها را به خاطر بس‍‍‍‍‍پارید و از نوشتن آن ها جلوگیری کنید.
از دیفای در چه جاهایی استفاده می شود؟
در بخش های وام دهی:
در سیستم دیفای برخی از افراد می توانند دارایی های دیجیتال خود را به شکل وام در اختیار دیگران قرار دهند و بعدا با سود آن همه ی دارایی خود را پس بگیرند. این روش وام گرفتن جدای از روش سنتی که نیاز به ضامن ها متعدد و دردسر های زیاد است. به عنوان مثال پلتفرم Nexo از پلتفرم هایی است که در زمینه ی دیفای در حال ارائه ی وام و پرداخت های آن به کاربران است.
در بخش حفظ ارزش دارایی:
به عنوان فردی که در ایران زندگی می کند قطعا می دانید که ارزش دارایی های شما در خطر است و استفاده از این دارایی های در زمینه ی سرمایه گذاری می تواند شما را نجات دهد. دیفای به شما پلتفرم هایی را به عنوان ارز دیجیتال ارائه می کند که می توانید با استفاده از آن ارزش دارایی خود را به شکل دلاری یک ارز دیجیتال حفظ کنید. در این زمینه ی می توان استیبل کوین ها را نام برد که برای افراد خارج از کشور هم حفظ ارزش سرمایه ها را دارند. چه برسد به مردم ایران که می توانند هم در خرید دلار سرمایه گذاری کنند و هم در ارز دیجیتال! این بهترین حالت است.
جمع بندی
دیفای سیستمی است که به تازگی وارد بازار شده و استفاده از آن هنوز نسبت به استفاده از بانک ها رایج نشده است. برای این که این سیستم بتواند سریعتر حرکات خود را ادامه دهد نیازمند این است که مردم بیشتری با آن آشنا شوند و بتوانند به آن اعتماد کنند. تا چند سال آینده مانند همه ی تکنولوژی هایی که کم کم به خانه های مردم راه یافت، دیفای هم می تواند خود را بین مردم ثابت کند.
