دفتر کل توزیع شده (ledger) و 4 نکته در مورد آن

دفتر کل توزیع شده در واقع یکی از پایه ای ترین مسائل در دنیای ارز دیجیتال است.اگر اهل تکنولوژی و مخصوصا ارزهای دیجیتالی جدیدی مانند بیت کوین، اتریوم و استلار باشید، احتمالا نام Ledger به گوش شما خورده است.Ledger در واقع همان دفتر کل توزیع شده است که در حال عمل روی بلاک چین مخصوص به خود است.اگر میخواهید با آن آشنا شوید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

تولد دفتر کل توزیع شده (Distributed ledger):

دفتر کل در رشته ی حسابداری به دفتری گفته می شود که تمامی اطلاعات مانند رسید ها، بدهی ها، طلب ها و… ثبت می شوند. اما ارتباط آن با ارزهای دیجیتالی چیست؟ برای فهمیدن پاسخ این سوال باید به ریشه ی آن در هزاران سال پیش بازگردیم.

مردم ابتدایی همه ی نیازهای خودشان را بصورت خانوادگی تامین می کردند. به این معنی که خودشان شیر، گوشت، گندم و…را فراهم می کردند. با گذر زمان و شکل گرفتن جوامع کوچک، انسان ها به این نتیجه رسیدند که می توان نیاز های خود را بوسیله ی مبادله ی کالا با افراد دیگر تامین کرد. ایمن موضوع باعث پیدایش و شکل گیری مبادلات کالا به کالا شد.با توجه به افزایش جمعیت و نیاز به مبادلات بیشتر، کم کم معاملات بزرگتر شکل گرفت.

زمانی که مردم سر و کارشان با پول و معاملات افتاد مجبور شدند برای فهمیدن ارزش چیز های مختلف اعداد را بوجود بیاورند. مثلا آقای X باید 5 عدد تخم مرغ در ازای 5 کیلو گندم به آقای Y بدهد. همین اعداد و محاسبات باعث شد تا خیلی زود مردم نیاز به ثبت این اطلاعات پیدا کنند. برخی از افراد میزان بدهی ها یا طلب های خود را فراموش می کردند. بنابراین مجبور شدند این اعداد را ثبت کنند. درواقع اعدادی که در آن زمان ثبت می شد همانند امروز شامل تراکنش ها، باقیمانده ها و مبادلات بود.

امروزه هر فردی در جامعه هر چند با سرمایه ای اندک به نوعی دفتر کلی توزیع شده دارد که اطلاعات حساب های خود را در آن ثبت می کند.حال اگر این اطلاعات راجع به ارزهای دیجیتال و تراکنش های آن باشد چه راهکاری پیش روست؟ طبیعتا ثبت این اطلاعات باید بصورت دیجیتالی باشد و نه بصورت کاغذی و دستی! بنابراین سیستمی بوجود آمد که هر تراکنش ارزی را بصورت دیجیتال ثبت می کرد که به آن دفتر کل توزیع شده می گویند.

دفتر کل توزیع شده یا DLT چیست؟

بنابراین متوجه شدیم که دفتر کل دفتری است که اطلاعات حساب مانند هویت ، تراکنش ها، تبادلات و باقیمانده در آن ثبت شده است. اما چرا لفظ توزیع شده را در آن استفاده کرده اند؟

توزیع شدن دفتر کل به این معناست که اطلاعات ثبت شده در این دفتر توسط عده ی زیادی از افراد، حتی افرادی که با ارزهای دیجیتال کاری ندارند قابل رویت باشد. این قابل رویت بودن به نوعی امنیت این اطلاعات را تایید می کند. بطور مثال فرض کنید از فردی طلبکار هستید و ده نفر دیگر نیز از این موضوع مطلع هستند.

حال اگر شما به سراغ فرد بدهکار بروید و او اظهار کند پولی به شما بدهکار نیست، شما می توانید از ده شاهد علیه او استفاده کنید. پس حقیقت مخفی نمی ماند! بنابراین در این سیستم امکان تغییر اطلاعات و هدایت تراکنش ها به سمت یک حساب مشخص توسط هکر وجود ندارد. چون هکر نهایتا می تواند چند نسخه را بطور همزمان تغییر دهد. در حالی که هزاران نسخه ی سالم و دست نخورده در دسترس کاربران سراسر دنیاست.

دفتر کل توزیع شده به دو صورت وجود دارد: 1- دفترکلی که با استفاده از تکنولوژِی بلاک چین فعالیت می کند. (که بسیار کاربردی است و به آن خواهیم پرداخت) 2- دفترکلی که با استفاده از تکنولوژی آیوتا راه اندازی شده است .(که هنوز کاربرد چندانی ندارد)

اگر بخواهیم بلاک چین را بصورت خلاصه تعریف کنیم، در واقع زنجیره ای از بلوک ها است. هر یک از این بلوک ها اطلاعاتی را در خود ثبت کرده اند که همان اطلاعات موجود در تراکنش ها است. هر بلوک به بلوک های مجاور خودش متصل می شود. بنابراین زنجیره ای از اطلاعات را بوجود می آورد که بین کاربران در سراسر دنیا توزیع می شود. خب!خیلی راحت با این دفتر کل توزیع شده آشنا شدید.

DLT چگونه کار می کند؟

کاربرد دفتر کل را می توان درثبت پرونده های مجرمین سابقه دار، ثبت بیماران و روند درمانی آنها و یا ثبت اسناد املاک ودارایی ها در دفاتر اسناد رسمی بهتر ببینیم. دفتر کل توزیع شده داده های مربوط به تراکنش را با استفاده از نودها (nodes) بین کاربران پخش می کند.

نود ها در واقع سیستم های کامپیوتری به هم پیوسته ای هستند که اطلاعات را با هم ارسال، ذخیره یا دریافت می کنند.بنابراین هر فردی که به این نود ها دسترسی داشته باشد می تواند به این اطلاعات دسترسی داشته باشد.دسترسی به اطلاعات به این معنی نیست که افراد می توانند آن را دستکاری کنند یا در آن تغییری بوجود بیاورند. بلکه کاربران فقط می توانند به عنوان “شاهد” برای اطلاعات ثبت شده باشند.

این نوع ثبت همانطور که گفته شد در مکان های مختلف دنیا و توسط افراد مختلف انجام می شود و نسخه های متعدد یک تراکنش وجود خواهد داشت. هر تراکنش دارای کلید هایی خصوصی است که فقط فرد ارسال کننده و دریافت کننده توان دسترسی به آن را دارند. نکته ی مهمی که برای امنیت کاربران باید توسط خودشان رعایت شود، این است که این کلید های خصوصی را از دیگران مخفی نگه دارند. در غیر این صورت هیچ امنیتی برای دارایی شما در کیف پولتان وجود نخواهد داشت.

در واقع موضوعی که باعث ارزشمندی این دفتر شده این است که طرفین معامله نیازی ندارند که به هم اعتماد داشته باشند! چون تراکنش ها و مبادلات توسط یک سری قوانین از پیش تعیین شده انجام می شوند. در صورت مغایرت هر کدام از اطلاعات دو طرف تراکنش انجام نمیگیرد.

دفتر کل توزیع شده را با بلاک چین اشتباه نگیرید!

دفتر کل توزیع شده مفهومی بسیار گسترده دارد.حتی دفتر حسابداری که در یک سوپر مارکت استفاده می شود هم نام دفتر کل را دارد!.اگر بخواهم عمیق تر برایتان توضیح دهم هر بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده محسوب می شود اما هر دفتر کلی بلاک چین نیست و همانطور که گفته شد دفتر کل انواع مختلفی دارد که یکی از آنها بلاک چین است.

مزایا و معایب دفتر کل توزیع شده

خب! هیچ گلی بی خار نیست پس:

مزایا:

امنیت بالا: در مقاله بارها به بحث امنیت و حضور چندصد شاهد دفتر کل اشاره کردیم.این ویژگی سرمایه گذاری شما روی ارز دیجیتال را کم ریسک می کند.

غیرمتمرکز بودن دفتر کل:در جهان امروزه شاهد تسلط گروه های خاص بر اموال و دارایی های مردم هستیم.این ویژگی در دفتر کل توزیع شده وجود ندارد و همه ی کاربران نسبت به آن حق و حقوق برابری دارند.البته باید توجه داشت که همه ی دفتر کل ها اینطور نیستند!اما دفتر کل توزیع شده ای که بر روی بلاک چین فعالیت می کند و ما در این مقاله آن را معرفی کردیم بصورت غیرمتمرکز است.

نظم و شفافیت: این وظیفه ی هر دفتر کلی است که به اطلاعات نظم بدهد.بنابراین بلاک چین نیز از این قاعده مستثنا نیست.

معایب:

غیر قابل برگشت بودن: هر تراکنشی که در دفتر کل ثبت شود، دیگر نمی توان آن را کنترل کرد.تراکنش ثبت شده به هیچ عنوان قابل بازگشت و پاک کردن نیست.هرچند همین موضوع باعث امنیت شبکه می شود اما باید اطلاعات خود را به دقت وارد کنید تا خطایی بوجود نیاید.

دشوار بودن درک دفترکل: برای افرادی معمولی خواندن و درک کردن اطلاعات موجود در دفتر کل کار آسانی نیست.

سخن پایانی

دفتر کلی که از آن صحبت شد به طور چشمگیری هزینه های ثبت را کاهش داده است. ویژگی عجیب آن امنیت بسیار زیاد آن و در عین حال شفافیت بالا است. با توجه به روند رو به گسترش استفاده از ارزهای دیجیتال، در آینده ای نزدیک شاهد استفاده های بیشتر از این نوع دفتر کل خواهیم بود.