انواع بلاک چین / بررسی 3 نوع بلاک چین اصلی
تکنولوژی بلاک چین توانسته یک دنیای جدید از ثبت اطلاعات را به همه ی کاربران ارزها و همچنین شرکت های دیگر نشان دهد. فناوری بلاک چین بعد از اختراع شدن توانست به شرکت هایی که به طور مداوم در حال ثبت اطلاعات مختلف بودند کمک بسیار زیادی کند و به همین دلیل بعد از مدت کوتاهی تبدیل به یکی از اصلی ترین پلتفرم های ثبت اطلاعات شد و در مدت بسیار کمی انواع بلاک چین های مختلف به شرکت های مختلف ارائه شد. بیشترین استفاده ی بلاک چین ها در ارز دیجیتال بوده که در این مقاله سعی می کنیم به آن بپردازیم.
بلاک چین چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم انواع بلاک چین را بررسی کنیم باید مقداری اطلاعات را از این فناوری به شما ارائه کنیم تا به طور دقیق تری بتوانید با انواع بلاک چین ارتباط برقرار کنید. طبق کارایی ای که از این فناوری می بینیم، بلاک چین یک بستر ثبت اطلاعات به صورت قابل مشاهده است. بستری که می توان از آن به عنوان یک دفتر کل توزیع شده یاد کرد. در علم حسابداری دفتر کل به دفتری می گویند که در آن تمامی اطلاعات مربوط به حساب ها وهمچنین تراکنش ها ثبت می شود. بنابراین می توانیم بلاک چین را به صورت گسترده تر به یک دفتر کل توزیع شده تشبیه کنیم.
علت اینکه به این دفتر کل، “توزیع شده” می گوییم این است که بین کاربران سراسر دنیا پخش می شوند. البته همه ی بلاک چین ها اینگونه نیستند اما بیشتر بلاک چین هایی که در ارزهای دیجیتال به کار رفته اند به صورت توزیع شده فرایندهای خود را انجام می دهند و یک نسخه از تمامی اطلاعاتی که در بلاک چین ثبت شده را بین همه ی کاربران خود ثبت می کنند.
بلاک چین را همچنین یک فناوری Open می نامند که در بیشتر جاها به عنوان متن باز بودن آن اشاره می شود. به همین دلیل Open بودن است که کنترل بلاک چین توسط یک نهاد یا سازمان خاص صورت نمی گیرد و کاربران شبکه می توانند در آن اطلاعات خود را ثبت کنند.
بلاک چین دارای کلید های خصوصی و عمومی ای است که به وسیله ی کدنویسی های عمومی و خصوصی ایجاد می شوند. در مورد خصوصی و عمومی بودن کدنویسی ها بعدا بیشتر توضیح خواهیم داد اما همین را بدانید که بلاک چین ها می توانند به صورت متمرکز فعالیت کنند، یعنی توسط یک نهاد خاص کنترل شوند و هم می توانند به صورت غیرمتمرکز عمل کنند. به این معنی که کنترل کامل بلاک چین به دست کاربران آن است و هیچ نهاد یا گروه سیاسی خاصی نمی تواند بر آن نظارت داشته باشد.
بنابراین می توان فعالیت های اقتصادی در بلاک چین را انجام داد بدون اینکه نیاز باشد به یک شخص ثالث اعتماد کرد. برای مثال در معاملات شما که در بانک صورت می گیرد و انتقال وجه بین بانکی انجام می دهید نیاز است که به بانک به عنوان یک واسطه اعتماد کنید. اما در ارزهای دیجیتال و به طور کلی اطلاعاتی که در بلاک چین ثبت می شوند نیازی نیست نگران واگذار کردن اطلاعات خود به یک شخص ثالث باشید. این موضوع به ساده تر کردن فرایند معاملات و در نتیجه کاهش هزینه های مربوط به تراکنش کمک شایانی می کند.
سه نوع بلاک چین اصلی وجود دارد که اغلب با ماهیت اصلی دفتر کل توزیع شده و یا سیستم های سنتی ثبت اطلاعات قدیمی اشتباه گرفته می شوند. دقت کنید که دفتر کل توزیع شده با بلاک چین فرق دارد بلاک چین یک زنجیره از اطلاعات است که اگر تعداد زیادی از این زنجیره ها در یک جا ثبت شوند، مجموعه ی حاصل را دفتر کل توزیع شده می نامیم.
انواع بلاک چین
1-بلاک چین عمومی مانند بیت کوین و اتریوم
این نوع از انواع بلاک چین موجود در دنیای اطلاعات را می توان به عنوان گسترش یافته ترین نوع بلاک چین نام برد. بلاک چین هایی که معمولا کاربران با آن آشنا هستند مانند بلاک چین های به کار رفته در بیت کوین ، اتریوم و زیلیکا از همین نوع بلاک چین هستند. ویژگی ای که این بلاک چین را از انواع بلاک چین های دیگر متمایز می کند این است که تقریبا همه به اطلاعات آن دسترسی دارند. ممکن است فکر کنید که این موضوع باعث می شود امنیت این بلاک چین ها و اطلاعات داخل آن ها به خطر بیفتد اما با یک مثال امنیت چنین بلاک چینی را برای شما توضیح می دهم.
فرض کنید یک نسخه از یک کتاب وجود داشته باشد. طبیعی است که فقط کسی که صاحب آن است می تواند به آن دسترسی داشته باشد. اما اگر کسی بخواهد اطلاعات این کتاب را تغییر دهد، بعد از دزدیدن این کتاب می تواند به راحتی تغییرات را اعمال کند. چون بعد از اعمال تغییرات دیگر کسی نسخه ی سالم را در دسترس خود ندارد و نمی تواند ادعا کند اطلاعات این کتاب تغییر کرده.
حالا فرض کنید از یک کتاب معروف چندین هزار نسخه در سراسر جهان وجود داشته باشد. اگر کسی بخواهد اطلاعات مربوط به این کتاب را تغییر دهد نهایتا می تواند یک یا چند نسخه را تغییر دهد. اما به این دلیل که تعداد نسخه های بسیاری از این کتاب در دسترس است می توان گفت این تغییرات کاملا بیهوده بوده و بی اثر است. در این نوع بلاک چین هم به دلیل عمومی بودن و در دسترس بودن آن برای همه ی افراد تغییر دادن اطلاعات در آن کار بیهوده ای است.
1-غیرمتمرکز: چنین بلاک چینی با توجه به چنین ویژگی هایی را می توان به عنوان غیر متمرکز ترین نوع از انواع بلاک چین شناخت. چون همانطور که گفته شد هیچ نهاد یا شخص خاصی نمی تواند به تنهایی کنترل آن را به عهده بگیرد.
2-مقاوم در برابر سانسور: برای اینکه متوجه این مورد شوید کشور خودمان را در نظر بگیرید. بسیاری از اطلاعاتی که کاربران ایرانی می خواهند از رسانه های خارجی به دست بیاورند توسط دولت فیلتر و سانسور می شود. این نوع از انواع بلاک چین به دلیل اینکه خارج از کنترل اشخاص است در مقابل چنین سانسور هایی مقاوم است. اهمیت این ویژگی در آن جایی مشخص می شود که ارزهایی مانند بیت کوین یک سیستم اقتصادی مستقل از دولت را به جهان وارد کرده است. به همین دلیل ممکن است دولت ها در پی سانسور یا از بین بردن این سیستم باشند.
3-پاداش: این نوع از انواع بلاک چین ها برای ایجاد انگیزه در کاربرانی که اقدام به ثبت تراکنش ها را انجام می دهند به آن ها پاداش می دهد. هر کاربری که بخواهد به ثبت اطلاعات در سیستم بلاک چین بپردازد باید به نوعی خود را به بلاک چین ثابت کند. نوع این اثبات کردن در انواع بلاک چین ها مختلف است و مربوط به انواع الگوریتم اجماع می شود که شبکه های مختلف استفاده می کنند.
2-بلاک چین خصوصی مانند hyperledger و R3 Corda
این نوع از بلاک چین تفاوت های قابل توجهی با انواع بلاک چین های دیگر دارد و همانطور که از اسمش پیداست همه ی افراد نمی توانند به اطلاعات آن دسترسی داشته باشند و همچنین افراد محدودتری در آن می توانند به ثبت تراکنش ها بپردازند. بنابراین ساختار متمرکز تری نسبت به انواع بلاک چین های دیگر را می توانیم در ان شاهد باشیم.
بیشترین استفاده از این نوع بلاک چین مربوط به کارخانجات و شرکت های خصوصی است که علاقه ای به به اشتراک گذاری اطلاعات تراکنشی و حساب های خود به صورت عمومی ندارند. بسیاری از شرکت ها برای ثبت اطلاعات خود به صورت کاملا خصوصی عمل می کنند و نیازی به ثبت اطلاعات توسط افراد دیگر ندارند به همین دلیل هم نباید از بلاک چین عمومی استفاده کنند.
1-ورود به شبکه: همانطور که گفته شد هر کسی نمی تواند به این شبکه از بلاک چین وارد شود و فقط افراد خاصی اجازه ی ورود را دارند. این ویژگی را می توان به نوعی به همان اثبات اعتبار خود به بلاک چین های عمومی تشبیه کرد. با این تفاوت که در بلاک چین های عمومی برای مشاهده ی اطلاعات نیازی به اثبات خود ندارید و فقط اگر بخواهید از آن پاداش دریافت کنید باید خود را به شبکه اثبات کنید.
2-معاملات خصوصی: معاملاتی که در این بلاک چین انجام می شود با استفاده از کلید های خصوصی ذخیره می شوند. به این معنی که افرادی می توانند به اطلاعات آن معاملات دسترسی داشته باشند که کلید های خصوصی مربوط به آن را داشته باشند. این افراد همان افراد مورد اعتمادی هستنند که توسط شرکت انتخاب شده اند.
3-متمرکز: همانطور که اشاره شد، این نوع از انواع بلاک چین بسیار متمرکز عمل می کند. یعنی کنترل آن تماما به دست یک گروه یا فرد خاص است که همین خصوصی بودن و متمرکز بودن می تواند برای بعضی از شرایط برای برخی شرکت ها امنیت ایجاد کند.
بلاک چین های کنسرسیوم
این نوع بلاک چین را می توان به عنوان یک شاخه از بلاک چین های خصوصی به شمار آورد. بنابراین از انواع بلاک چین های اصلی نیست و همان ویژگی های بلاک چین خصوصی را دارد با این تفاوت که توسط یک گروه نامشخص اداره می شود نه یک نهاد مشخص. به همین دلیل بلاک چین های کنسرسیوم می توانند به عنوان یک ساختار برای رقابت مشاغل کوچک تر مفید به نظر برسند.
در این بلاک چین ها گروهی از افراد یا شرکت ها با ارتباطات کاری تقریبا مشابه کنار همدیگر از یک بلاک چین استفاده می کنند و به این صورت با ثبت اطلاعات مختلف از تجربیات هم استفاده می کنند و همچنین با هم رقابت می کنند. به همین دلیل می گوییم این نوع بلاک چین توسط یک نهاد متمرکز استفاده نمی شود. چون با جمع شدن چنین گروهی ، این بلاک چین کمی از حالت متمرکز بودن خود فاصله می گیرد. این زنجیره ها می توانند توسط دولت یا بانک مرکزی کنترل و حمایت شوند.
3-بلاک چین ترکیبی مانند Dragonchain
این نوع بلاک چین را می توان کارآمد ترین نوع از انواع بلاک چین به شمار آورد. در حقیقت این نوع بلاک چین ویژگی های خوب هر دو نوع بلاک چین خصوصی و عمومی را با همدیگر ترکیب کرده و بر حسب شرایط از آن ها استفاده می کند.
طبیعتا بهینه ترین نوع بلاک چین است و می تواند به یک شرکت اجازه بدهد که هر نوع اطلاعاتی را با هر شرایطی که می خواهد ذخیره کند. ممکن است شرکتی تصمیم داشته باشد بعضی از اطلاعات خود را از رقبای کاری خود مخفی نگه دارد . یا بعضی از اطلاعات خود را عمدا به رقبای خود نشان دهد. برای این کار می تواند به جای استفاده از دو زنجیره ی مجزا از انواع بلاک چین عمومی و خصوصی، از یک بلاک چین ترکیبی استفاده کند.
این مزیت بزرگی است که بتوان همزمان از ویژگی های دو نوع بلاک چین استفاده کرد. چون می توان در کنار امنیتی که بر اثر انتشار اطلاعات به صورت توزیع شده به وجود می آید ، از امنیت مربوط به ثبت خصوصی اطلاعات نیز بهره برد. به اسن صورت امکان حملات سایبری و آشکار شدن و یا حذف شدن اطلاعات از بلاک چین از بین می رود.
1-اشتراک زنجیره ای: با استفاده از این بلاک چین می توان انواع بلاک چین های مختلف را به زنجیره ی اصلی ارتباط داد و متصل کرد. چیزی که در ارز های دیجیتالی مانند آرک دیده می شود این است که از بسیاری از بلاک چین های مختلف ماند اتریوم استفاده می کند و حتی تراکنش هایی که مربوط به اتریوم است با سرعت باور نکردنی ای در بلاک چین آرک هم ثبت می شود. این نوع ذخیره ی اطلاعات در بلاک چین می تواند به جهانی تر و بی مرز تر شدن ارزهای دیجیتال مک بسیار زیادی کند.
2-آزادی عمل: همانطور که گفته شده شرکت ها دیگر نیاز ندارند برخی از اطلاعات خود را به خاطر حفظ امنیت به روش های مختلف خصوصی و غیر خصوصی ذخیره کنند. آن ها می توانند با استفاده از این بلاک چین هر اطلاعاتی که می شده در انواع بلاک چین عمومی و خصوصی ذخیره کنند به صورت ترکیبی در همین نوع بلاک چین ثبت کنند.
4-زنجیره های عمومی: با استفاده از قابلیت اتصال انواع بلاک چین ها از شبکه های مختلف می توان امنیت بیشتری را تامین کرد. چون در زمینه ی اطلاعاتی که می خواهیم به صورت عمومی منتشر کنیم، هر چقدر تعداد نسخه های سالمی که از یک زنجیره ی اطلاعاتی وجود دارد بیشتر شود می توان امنیت بیشتری را برای آن اطلاعات تامین کرد.
چرا به انواع بلاک چین نیاز داریم؟
تا اینجا انواع بلاک چین ها را بررسی کردیم. حالا می خواهیم بدانیم از این انواع بلاک چین چه استفاده ای می توان کرد و چرا بلاک چین ها انقدر مهم شده اند.
پایه ای ترین نکته هایی که افراد درباره ی انواع بلاک چین و کارایی های آن نیاز دارند مربوط می شود به بلاک چین بیت کوین. بنابراین بلاک چین و کارایی آن را در زمینه ی ارزهای دیجیتال بررسی می کنیم.
شما در دنیای واقعی نمی توانید یک پول را دوبار خرج کنید. مثلا از ده هزار تومانی ای که برای خرید شیر استفاده کردید نمی توانید برای خرید نان استفاده کنید چون پول ها و ارزهای غیردیجیتالی را نمی توان کپی کرد.
اما در دنیای دیجیتال ماجرا فرق دارد. افرادی که در زمینه ی کدنویسی مهارت داشته باشند می توانند به سادگی کپی گرفتن از یک PDF یا یک فایل دیجیتالی ، از پول دیجیتال خود کپی تهیه کنند. مسلما باید ساز و کاری تعبیه شده باشد تا این افراد نتوانند از این کپی ها استفاده کنند در غیر اینصورت شبکه بسیار نا امن شده و ارزش آن ارز دیجیتال به شدت افت می کند.
برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید هر pdf یک توکن بیت کوین است. در دنیای دیجیتال شما می توانید هر تعداد که بخواهید از این pdf ها کپی بگیرید. اما اگر تعداد واقعی pdf های شما ثبت شده باشد، حتی بعد از اینکه کپی تهیه کنید نمی توانید از طریق آن خریدی را انجام دهید. چون طبق تراکنشی که انجام می دهید باید یک pdf از کل pdf های شما که در بلاک چین ثبت شده کاهش یابد. بنابراین بلاک چین به این نگاه نمی کند که شما چند کپی pdf دارید. فقط به این نگاه می کند که چند pdf در حساب شما از آخرین تراکنشتان موجود است و هزینه را از همان کم می کند.
تفاوت بین ارز دیجیتال و بلاک چین چیست؟
ارز دیجیتال با انواع بلاک چین موجود در جهان به نوعی اداره می شود. به طور مثال شما بر روی گوشی هوشمند خود سیستم عامل اندروید یا iOS دارید که نرم افزارهای خود مانند Telegram و Instagram را بر روی آنها اجرا می کنید. پس سیستم عامل گوشی شما یک سکو است که برنامه ها روی آن ها ایجاد می شوند.
بین ارز دیجیتال و انواع بلاک چین هم چنین رابطه ای برقرار است. بلاک چین یک پلتفرم است که ارزهای دیجیتال بر مبنای آن فعالیت می کنند و اطلاعات مربوط به حساب کاربران و تراکنش ها در آن ثبت می شوند.
موارد استفاده ی انواع بلاک چین
بسیاری از افراد تصور می کنند بلاک چین فقط در زمینه ی ارزهای دیجیتال کاربرد دارد. در صورتیکه می توان به خوبی این فناوری را در شرکت های بزرگ تجاری مشاهده کرد. در هر شرکتی که داشته باشید هر روز حجم زیادی از اطلاعات شامل محصولات ، کارکنان ، تراکنش ها ، خرید و فروش و… قبت می شود. بنابراین نیاز است که یک سکوی مطمئن برای ثبت این اطلاعات وجود داشته باشد. این سکو همان بلاک چین است که در بیمارستان ها و حسابداری ها استفاده می شود.
1-فروشگاه های والمارت: فروشگاه های Walmart فروشگاه های مواد غذایی ای هستند که ثبت سفارشات آن ها را می توان به صورت اینترنتی انجام داد. این فروشگاه را می توان از اولی فروشگاه هایی دانست که اقدام به استفاده از بلاک چین برای ردیابی بهتر مواد غذایی و مطلع شدن به موقع از زمان مصرف آنها کرد. این باعث شد در مدت زمان کمی ایمنی غذایی زیادی را برای مشتریان خود فراهم کند و به سرعت کسب و کاری رونق یافته شد.
2-بانک ها: با اینکه بانک ها تقریبا به عنوان یکی از دشمنان ارزهای دیجیتال به شمار می رفتند اما به تدریح استفاده از ثبت بلاک چینی در آن ها هم افزایش یافت. این موضوع نشان دهنده ی این است که بلاک چین کارایی بسیار زیادی را از خود نشان داده است. از دلایل مهم استفاده ی بانک ها از انواع بلاک چین کاهش یافتن هزینه های ثبت و در نتیجه کاهش هزینه های حاصل از تراکنش است
3-شرکت Bitpesa: این شرکت به عنوان شرکتی فعالیت می کند که یک موقعیت مناسب را برای مشاغل ضعیفی ایجاد می کند. مشاغل ضعیفی که در مرزها فعالیت می کنند یا جاهیی که از خدمات بانکی دور هستند نیاز به یک سیستم تراکنشی ساده و در دسترس دارند. این شرکت امکان ترامنش های ساده و سریع را برای این مشاغل فراهم کرده است.
4-شرکت های حسابداری: شرکت های حسابداری مدام در حال ثبت تراکنش های مختلف از کاربران مختلف هستند و این نیاز آن ها را به یک سیستم اطلاعاتی امن و در عین حال سریع بیشتر می کند. بلاک چین را می توان به عنوان یک راه حل مناسب برای این شرکت ها در نظر گرفت چون ثبت تراکنش ها از اصلی ترین کارهایی است که در بلاک چین به خصوص در زمینه ی ارزهای دیجیتال انجام می پذیرد.
5-بیمارستان ها و مراکز درمانی: بیمارستان ها و مراکز درمانی هم از جمله جاهایی بودند که همیشه در حال ثبت اطلاعات بیماران و گرفتن اطلاعات پزشکی مختلف بوده اند. علاوه بر این نیاز است که در صورت لزوم کادر درمانی به ص.رت سریع از سوابق پزشکی یک بیمار اطلاعات زیادی کسب کنند. اگر این اطلاعات در بلاک چین ثبت شده باشند می توان به راحتی به آن ها دسترسی پیدا کرد.
سخن پایانی
بعد از تحمل مشکلات فراوان در زمینه ی ثبت اطلاعات چه در زمینه ی اقتصادی و چه در زمینه ی خدمات دیگرانواع بلاک چین ها به عنوان یک فناوری بسیار گسترده و قابل استفاده در طیف وسیعی از خدمات وارد بازار شدند. برای اینکه یک ارز دیجیتال را خریداری کنید بهتر است با نحوه ی کار بلاک چین آن آشنایی داشته باشید. حالا با دانستن نحوه ی کار بلاک چین ها می توانید با دید بازتری ارز دیجیتال مورد اطمینان خود را انتخاب کنید.
